Razvojni projekti

Kompanija “13. Jul Plantaže” prepoznala je značaj naučnih istraživanja za razvoj inovativnosti i kompetitivnosti i predstavlja pozitivan primjer povezivanja nauke i privrede. Kompanija je 2011. godine licencirana za obavljanje naučno-istraživačke djelatnosti u oblasti poljoprivrede. Nizom naučnih projekata i aktivnosti koje realizuje u oblasti vinogradarstva, vinarstva i voćarstva, doprinosi razvoju i boljem pozicioniranju vinogradarsko-vinarske proizvodnje, raznovrsnijoj, bogatijoj i kvalitetnijoj ponudi crnogorskih vina, te razvoju i širenju vinske kulture i vinogradarsko-vinarskog turizma promovisanjem Crne Gore kao značajne vinske destinacije.

Sektor za razvoj naše kompanije do sada je realizovao više od 20 nacionalnih i internacionalnih projekata. Projekti su finansirani od stane kompanije, a sufinansirani su i u okviru različitih evropskih poziva i programa.

Misija sektora razvoja: Podržati rast, razvoj i konkurentnost kompanije kroz istraživanje i inovacije.

Vizija sektora razvoja: Razvoj i transfer inovativnih tehnologija i njihova implementacija u proizvodnji.

Oblasti istraživanja:

VINOGRADARSTVO

  • Genetika i genomika; Biljni materijal i genetički resursi; Genetički diverzitet vinove loze i sličnih vrsta; Genetičko poboljšanje sorti i klonova.
  • Biologija proizvodnje grožđa i interakcija sa fizičkim okruženjem; Ekofiziologija; Reproduktivna biologija i sazrijevanje grožđa; Kvalitet grožđa.
  • Interakcija vinove loze sa biološkim okruženjem; Patogeni, štetočine i simbionti; Zaštita; Vinogradarski proizvodni sistemi; Tehnike gajenja; Veza između vinogradarstva i okruženja; Proizvodni sistemi; Precizno vinogradarstvo; Stručna i zdravstvena kontrola proizvodnje sadnog materijala vinove loze.
  • Podsticanje i razvijanje vinskog turizma vinogradarskih područja i terroara.


VINARSTVO

  • Mikrobiologija i biotehnologija vina; Genomika, genetski diverzitet, selekcija i poboljšanje mikroorganizama; Biologija i kontrola fermentativnih procesa; Detekcija i prevencija mikrobioloških promjena; Biotehnologija enzima.
  • Hemija vina i analiza; Hemijska analiza grožđa i vina; Razvoj analitičkih metoda; Molekularne osnove za senzornu analizu. 
  • Tehnologija vina i inženjering; Nove tehnologije koje se odnose na proizvodnju vina, stabilizaciju i starenje; Senzori i kontrola procesa; Upravljanje i procjena nusproizvoda.
  • Vino i zdravlje; Zdrava jedinjenja u vinu; Bezbjednost hrane; Slijediti razvoj usklađivanja regulative u sektoru.

VOĆARSTVO 

  • Proučavanje domaćih i introdukovanih sorti različitih voćnih vrsta; Fiziologija i agrotehnika različitih voćnih vrsta; Transfer i primjena naučno-tehnoloških rješenja; Proučavanje prouzrokovača bolesti i štetočina voćaka i metode njihovog suzbijanja.
  • Različiti sistemi gajenja voćnih vrsta u cilju postizanja boljeg prinosa i kvaliteta, njihove bolje valorizacije i komercijalizacije; Tehnologija čuvanja grožđa i voća nakon berbe. 

MASLINARSTVO 

  • Tehnike gajenja i zaštita sorti, posebno u pogledu integrisanih i bioloških tehnika proizvodnje.
  • Istraživačke aktivnosti vezane za berbu, skladištenje i hemijske analize kako ploda masline tako i maslinovog ulja.
  • Tehnologiju proizvodnje maslinovog ulja, hemijski sastav maslinovog ulja, tehnike skladištenja maslinovog ulja i sljedivost proizvodnje.
  • Odlaganje i korišćenje otpada iz proizvodnje maslina i maslinovog ulja.

POBOLJŠANJE ODRŽIVOSTI PROIZVODNJE U ZASADIMA I PODRUMU

  • Smanjenju upotrebe fungicida, pesticida, herbicida, hemijskih đubriva u vinogradu; Optimizacija upotrebe vode i đubriva u vinogradu.
  • Smanjenje upotrebe hemikalija i energije u podrum.
  • Valorizacija nusproizvoda iz proizvodnje; Korišćenje obnovljivih izvora energije – Solarni paneli.

RIBARSTVO

  • Povećanje profitabilnosti i održivosti proizvodnje.
  • Modernizacija i infrastrukturno jačanje proizvodnih kapaciteta.
  • Investicije u opremu i kadrove; Primjena tehnoloških inovacija

Među najznačajnijim projektima su:

RAD NA GENETIČKOJ IDENTIFIKACIJI AUTOHTONIH SORTI I NJIHOVA PROMOCIJA

“Genetski diverzitet vinove loze u Crnoj Gori“

Ciljevi projekta su: sekvencioniranje genoma crnogorskih sorti vinove loze, otkrivanje njihovog porijekla i izrada pedigree analize, kao i izučavanje varijabilnosti populacije sorti. Dosadašnji rezultati istraživanja su potvrdili da se crnogorsko vinogradarstvo bazira na porodici genetski povezanih sorti. U Crnoj Gori ova porodica je stvorena oko sorte Kratošija, koja je ujedno i najstarija sorta koja se gaji u našoj zemlji. Kratošija ima 21 potomak u Crnoj Gori i otac je sorti Vranac, dok je drugi roditelj sorta Duljenga. Zahvaljujući radu na ovom projektu, potvrđenim genotipovima podignuta je Nacionalna kolekcija autohtonih i odomaćenih sorti vinove loze u cilju njihovog očuvanja, valorizacije i komercijalizacije u budućnosti. Stvaranje kolekcije novootkrivenih sorti vinove loze na Ćemovskom polju predstavlja resurs i kamen temeljac za proizvodnju novih vina i obezbjeđuje razvoj i kompetitivnost Plantaža i crnogorskih vina na trzištu za decenije koje dolaze.

“Povećanje efikasnosti očuvanja genetičkih resursa divlje vinove loze u Evropi” – InWiGrapes – ECPGR (Evropski program za biljne i genetičke resurse)

Cilj projekta je karakterizacija, evaluacija i očuvanje resursa divlje vinove loze, uz procjenu stepena ugroženosti za svaku populaciju i definisanje aktivnosti očuvanja kako na nacionalnom tako i na evropskom nivou. U okviru projekta su definisani deskriptori koji se upotrebljavaju za procjenu populacije kao i metode širenja divlje vinove loze.

RAD NA KLONSKOJ SELEKCIJI AUTOHTONIH SORTI

“Klonska selekcija autohtonih sorti i unapređenje kvaliteta proizvodnje loznog sadnog materijala u kompaniji (sertifikovanog sadnog materijala)”

Cilj projekta je očuvanje i poboljšanje kvaliteta grožđa i vina autohtonih sorti; poboljšanje kvalitetne kategorije loznog sadnog materijala (kalema). Kao rezultat višegodišnjeg rada na ovom projektu selekcionisano je i priznato 7 klonova sorte Vranac, koji svojim kvalitetom nadmašuju populaciju sorte, a koji su zaštićeni kao patenti, čiji je vlasnik kompanija „13. jul Plantaže“.

Paralelno sa radom na klonskoj selekciji, aktivnosti su usmjerene ka poboljšanju kvaliteta loznog sadnog materijala (kalema), koji se proizvodi u našoj kompaniji (dobar i kvalitetan kalem je temelj uspješne i ekonomične vinogradarsko – vinarske proizvodnje). Podizanjem baznog matičnog zasada lozne podloge Paulsen 1103 (2008), predbaznog (2008) i baznog (2010) matičnog zasada klonova sorte Vranac, postavljena je osnova za proizvodnju sertifikovanih loznih kalemova u našoj kompaniji. Od 2012. godine u Plantažama se podižu zasadi sa selekcionisanim sertifikovanim kalemovima sorte Vranac. U prethodnoj godini podignuto je oko 50 ha sa klonskim sadnim materijalom sorte Vranac.

SORTNA PROUČAVANJA AUTOHTONIH I INTRODUKOVANIH SORTI

Pored rada na autohtonim sortama vinove loze, permanentno se rade istraživanja i na introdukovanim sortama i klonovima vinove loze, za koje se očekuje da mogu upotpuniti i poboljšati kvalitet naših vina, doprinijeti kreiranju novih i obogatiti paletu postojećih proizvoda. U okviru ovog projekta ispitivane su najvažnije agrobiološke i privredno-tehnološke karakteristike introdukovanih sorti vinove loze u agroekološkim uslovima Ćemovskog polja, u cilju dobijanja najbolje preporuke za njihovo dalje širenje u vinogradima kompanije.

RAD NA TRANSFERU NOVIH TEHNOLOGIJA I PODIZANJU ZASADA STONIH SORTI VINOVE LOZE SA HORIZONTALNIM SISTEMOM NASLONA

“Uvođenje novog sistema gajenja stonih sorti vinove loze (pergola-tendona) u kompaniji”

Cilj projekta je poboljšanje prinosa i kvaliteta stonog grožđa i mogućnost ranijeg sazrijevanja grožđa za potrebe tržišta (postizanje bolje cijene i povećanje rentabilnosti proizvodnje stonog grožđa u kompaniji).

Imajući u vidu da smo do 2017. godine u kompaniji imali isključivo špalirski sistem gajenja stonog grožđa, realizacijom ovog projekta teži se usvajanju novih tehnologija i podizanju zasada sa horizontalnim sistemom naslona i visokim uzgojnim oblicima, kao što je to praksa u zemljama sa najboljom i najvećom proizvodnjom stonog grožđa.

U proljeće 2017. godine, na objektu Bunar 4, podignuti su zasadi sorti Kardinal (2,4 ha) i Muskat Italija (0,8 ha) koje će se gajiti na sistemu horizontalnih naslona tipa pergola-tendona.

PRIMJENA INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA U VINOGRADARSKO-VINARSKOJ I VOĆARSKOJ PROIZVODNJI

Kako savremeno vinogradarstvo, voćarstvo i vinarstvo prati sve veća upotreba novih tehnologija, tako se i naše aktivnosti sve više usmjeravaju u pravcu primjene informacionih tehnologija u vinogradarsko-vinarskoj i voćarskoj proizvodnji.

„Optimizacija navodnjavanja vinove loze – precizno navodnjavanje”

Cilj projekta je optimizacija navodnjavanja i zalivne norme u cilju boljeg fiziološkog statusa vinograda i smanjenjenja troškova navodnjavanja vinove loze. Na više mikrolokaliteta na Ćemovskom polju i različitom sortimentu postavljeni su na različitim dubinama senzori za mjerenje vlažnosti zemljišta. Na osnovu podataka koje dobijamo putem senzora određuje se sadržaj vlage u zemljištu, u cilju utvrđivanja potreba racionalnijeg planiranja režima navodnjavanja. Podatke je moguće pratiti kroz mobilnu i web aplikaciju. Na sajtu Evropske komisije objavljene su informacije o projektu kao primjeru dobre prakse o korišćenju servisa u našoj kompaniji.

Kliknite za više informacija

„Izgradnja operativnog, inovativnog i održivog evropskog poljoprivredno-prehrambenog sektora“ DEMETER (2019/2023) – HORIZONT 2020

Projekat finansiran od strane Evropske unije i predstavlja opsežnu implementaciju međusektorske pametne poljoprivrede bazirane na platformama koje su dostavljene kroz 20 različitih pilot projekata. U projektu DEMETER učestvuje 60 partnera – predstavnika vodećih kompanija poljoprivrednog i prehrambenog sektora iz 18 zemalja, od kojih su 15 članice Evropske Unije. Digitalizacijom sistema, tj. korišćenjem pametnih senzora u sklopu projekta kompanija „13. jul Plantaže“ će realizovati aktivnosti u cilju „predviđanja bolesti i štetočina, optimizacije navodnjavanja i transparentnosti proizvoda u lancu snadbijevanja, tj. od voćnjaka i vinograda do krajnjeg potrošača.

„Jačanje primjene ICT tehnologija u poljoprivredi “ VIRAL (2019/2022)

Projekat je implementiran kroz akciju Erasmus + KA2 i finansiran od strane Regionalnog EAC-A03-2018 programa. Jedan od ciljeva na projektu je povezivanje akademskih i privrednih subjekata kako bi se intezivirale aktivnosti primjene ICT tehnologija u poljoprivredi. Naša kompanija je partner i krajnji korisnik na ovom projektu, a konzorcijum čini 16 partnera iz Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Srbije, Slovenije, Rumunije i Holandije.  http://viralerasmus.org/#

„Zaštita brenda i sprečavanje falsifikovanja u vinskoj industriji” TagItWine HORIZONT2020 Projekat je imao za cilj da testira TagItSmart tehnologije sa stanovišta primjene za zaštitu brenda i prevenciju falsifikata u vinskoj industriji. Ovo se postiže korišćenjem moderne Internet of Things tehnologije kao platforme, kroz razvoj “pametnih” naljepnica/etiketa i pametnih etiketa (QR kodova) za flaše, palete/kutije. Cilj je bio da se svaki proizvod može digitalizovati, pratiti i kontrolisati čime se omogućila bolja efikasnost, kvalitet i bogatije iskustvo korisnika. Skeniranjem koda potrošači dobijaju detaljnije informacije o vinu, informacije o proizvođaču, preporuke za slaganje vina sa hranom.

Klinknite za više informacija

OSTALI PROJEKTI (nacionalni i međunarodni)

ECPGR – „Poboljšanje kvaliteta i kvantiteta genetskih resursa roda Vitis“ AEG-VIT-IS” (2020-2021)

CENTAR IZVRSNOSTI – „Digitalizacija procjene rizika mikrobne sigurnosti hrane i parametara kvaliteta za preciznu potvrdu autentičnosti hrane“ – FoodHub (2019-2022)

NACIONALNI PROJEKAT – „Digitalna transformacija poljoprivrede i lanca snabdijevanja hranom“ DIPOL (2019-2021)

COST akcija – CA 17111 „Integracija podataka u cilju maksimizacije snage omixa u poboljšanju karakteristika vinove loze“ (2018-2022)

ECPGR – „Popis manje zastupljenih sorti vinove loze u evropskoj Vitis bazi podataka“ GrapeOnFarm (2017)

BILATERALNI PROJEKAT: „Ispitivanje djelovanja nano čestica u cilju povećanja otpornosti na vodni stres sorte Vranac na različitim loznim podlogama” (2017-2020)

BILATERALNI PROJEKAT: „Uticaj mikrobioloških i tehnoloških parametara na sadržaj isparljivih fenola u crnogorskim crvenim vinima“ (2016-2017)

ECPGR „Povećanje efikasnosti očuvanja genetičkih resursa divlje vinove loze u Evropi“ InWiGrapes (2016)

IPA GRANT – „Afirmacija vinogradarskih područja i proizvodnja vina kroz promociju vinske kulture u Crnoj Gori” (2016-2017)

EUREKA PROJEKAT – „Novi funkcionalni voćni sokovi koji utiču na zdravlje konzumenata” PROBEV (2016-2019)

EUREKA PROJEKAT – „Novi održivi načini korišćenja otpada iz prerade grožđa i voća” WINEREST (2012-2016)

NACIONALNI PROJEKAT – “Ekofiziološki i molekularni aspekti sinteze i polimerizacije flavanola u grožđu sorti Vranac i Cabernet Sauvignon i njihov uticaj na kvalitet vina” FLAVANOLIVINA (2012-2016)

COST akcija FA 1003 – „Istočno-zapadna saradnja u cilju istraživanja diverziteta vinove loze i mobilizacije genetske raznovrsnosti” (2011-2014)

SEE-ERA.NET – „Očuvanje i uspostavljanje pouzdanih genotipova i bezvirusnog materijala ugroženih vinskih sorti u Crnoj Gori i Hrvatskoj” (2010-2012)

SEED.net – „Identifikacija, karakterizacija i očuvanje starih i autohtonih sorti vinove loze u Istočno-evropskim zemljama” (2007-2010)